Çocukların Dikkati ve Konsantrasyonu Nasıl Geliştirilir?
20 Haziran 2017-Çarşamba
El Yazısı ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite
El Yazısı ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite
El Yazısı Dikkat Eksikliği Hiperaktivite ile ilgili ne anlatır?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) en yaygın çocukluk dönemi rahatsızlıklarından biridir. Ergenlik ve yetişkinliğe doğru sürebilir. Semptomların arasında odaklanmada, dikkatini vermede ve davranışlarını kontrol etmede zorluk çekme ve hiperaktivite vardır.
DEHB teşhisi konulan çocukların oranı yükselmektedir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, 2003 yılında Amerikalı çocukların yüzde 7,8'ine teşhis konuldu. Bu sayı 2007 itibariyle % 9,5'e ve 2011 itibariyle de 11'e yükseldi.
CDC ortalama DEHB teşhisi yaşını 7 olarak belirledi. Ağır DEHB olan çocuklarda, ortalama teşhis edilme yaşı 5. Hafif DEHB olanlarda ise 8 yaş. Bu tam olarak ebeveynlerin ve öğretmenlerin çocukların kalem tutmasına odaklandığı dönemdir.
DEHB'nin birçok belirtisi ve semptomu vardır. Bazıları pek de belirgin değildir, ötekiler ise oldukça barizdir. Örneğin, çocuğunuzun zayıf davranışsal becerileri varsa, akademik açıdan güçlük çekiyorsa ya da motor becerilerinde problemler varsa, bu bir DEHB belirtisi olabilir. Çirkin el yazısı da bu durumla ilişkilidir.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite çocuğunuzun el yazısını nasıl etkileyebilir?
Öğrenme bozuklukları araştırma ve pratiği (Learning Disabilities Research and Practice) dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, birçok araştırma DEHBi kötü el yazısıyla bağdaştırıyor. Bu da, DEHB olan çocukların sıklıkla sağlıklı çalışmayan motor becerilerinin olduğu gerçeğini yansıtıyor olabilir.
“Motor beceriler” çocuğunuzun hareketleri vücuduyla gerçekleştirme becerisini tanımlar. Büyük motor beceriler koşmak gibi büyük hareketlerdir. İnce motor beceriler, yazı yazma gibi küçük hareketlerdir. Gelişimsel Bozukluklar Üzerine Araştırma (Research in Developmental Disabilities) dergisindeki araştırmacılar, DEHB olan çocukların yarıdan fazlasının büyük ve inse motor becerilerinde problemler olduğunu belirtiyor.
Çocuğunuzun sarsıntılı hareketler ve zayıf el kontrolü gibi ince motor becerileriyle problemleri varsa, bu durum hızlı ve net yazmasını zorlaştırabilir. Sonuç olarak, öğretmenleri çalışmalarını özensiz ve dağınık olarak değerlendirebilir. Özellikle, çocuğunuzun başkalarıyla çalışmasını gerektiren grup projelerinde, birlikte çalıştığı çocuklar da onları yargılayabilir. Bu olaylar öfke ve düşük özgüven duygularına sebep olabilir ve bu da çocuğunuzun okuldaki ve diğer alanlardaki performansını olumsuz etkileyebilir. Öteki meselelerin arasında, fazlaca yazı yazmayı gerektiren görevlerden kaçınmaya da başlayabilirler.
Çocuğunuzun el yazısıyla ilgili çok fazla problem varsa, doktoruyla bir görüşme ayarlayın. DEHB ya da başka bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Çocuğunuza zaten DEHB teşhisi konmuşsa, doktoruna, daha kolay ve net yazmasına yardımcı olacak tedavi ve çalışma stratejilerini sorun.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu nasıl teşhis ve tedavi edilir?
DEHB teşhisi koyabilecek tek bir test mevcut değildir. Çocuğunuzda DEHB olup olmadığını test etmek için, doktorunuz eksiksiz bir sağlık muayenesi yapacaktır. Çocuğunuz dikkatsizlik, hiperaktivite ve aşırı tepkisellik ile ilişkili altı ya da daha fazla semptom gösterirse, doktorunuz muhtemelen DEHB teşhisi koyacaktır. Bu semptomlar evde ve okulda görünür olmalıdır. Altı ay ya da daha fazla süreyle devam etmelidir.
Çocuğunuza DEHB teşhisi konulduysa, doktoru bir tedavi programı tavsiye edecek. İlaç tedavisi, davranışsal terapi, danışmanlık ve yaşam tarzı değişiklerinin bir kombinasyonunu içerebilir. Bazı tedaviler DEHBin diğer semptomlarıyla birlikte, el yazısı becerilerini de geliştirmeye yardımcı olabilir
Dikkat Bozuklukları Dergisinde (the Journal of Attention Disorders) yayınlanan bir çalışma, stimülan ilaçlarının DEHB'li çocuklarda el yazısı becerisi ve hızını geliştirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor. Ancak yazarlar, ilaç tedavisinin tek başına yeterli olmayabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Çalışmanın başında kötü el yazısı olan çocukların, sonunda da problemleri devam etti. Başka bir deyişle, ilaç tedavisiyle el yazıları iyileşti fakat halen geliştirilebilecek yanları var.
CNS & Nörolojik Bozukluklar dergisindeki başka bir çalışma ilaç tedavisinin ve motor beceri alıştırmalarının DEHB olan çocuklar üzerindeki etkilerini araştırdı. Sadece motor beceri çalışmaları yapan çocuklar ya da ilaç tedavisiyle birlikte yapanların büyük ve ince motor becerilerinde gelişme görüldü. Bunun aksine, sadece ilaç tedavisi alanlar hiçbir gelişme kat edemedi.
Özel motor becerileri çalışmaları (ilaç tedavisiyle birklikte ya da değil) çocuğunuzun daha iyi bir el yazısı becerisi geliştirmesine yardımcı olabilir.
Kötü el yazısının öteki sebepleri nelerdir?
DEHB kötü el yazısına sebep olan tek rahatsızlık değildir. Çocuğunuzun yazısı kötüyse ya da yazmada zorlanıyorsa, başka bir gelişimsel bozukluğun belirtisi olabilir. Örneğin:
- Gelişim koordinasyonu bozukluğu
- Yazılı dil bozukluğu
- Disgrafya
Gelişimsel koordinasyon bozukluğu
Gelişimsel koordinasyon bozukluğu (GKB) motor zorluklara sebep olan bir rahatsızlıktır. Çocuğunuzda bu rahatsızlık varsa, koordinasyonu zayıf ve savsak gözükecektir. Kötü yazı yazmaya da eğilimli olacaklardır. Hem GKB hem de DEHB olmaları mümkündür.
Yazılı dil bozukluğu
Yazılı dil bozukluğu (YDB) kötü yazmaya sebep olabilecek başka bir rahatsızlıktır. Çocuğunuzda YDB varsa, okuma, heceleme ya da yazma becerilerinde arkadaşlarından gelişimsel olarak geri olacaklardır. Fakat bu rahatsızlık onların genel zekasını etkilemeyecektir.
Pediatri dergisinde yayınlanan bir çalışma DEHB ve YDB arasında bir bağ buldu. Araştırmacılar ayrıca DEHB olan kız çocuklarında YDB ve okuma engeli riskinin oğlanlardan daha yüksek olduğunu buldu.
Disgrafya
Çocuğunuzda disgrafya olarak bilinen bir öğrenme bozukluğu da olabilir. Bu rahatsızlık onların harfleri ve sayıları organize etme becerisini etkileyecektir. Ayrıca, kelimeleri düz bir çizgiye yazmalarını da zorlaştıracaktır.
Diğerleri
Yazma sorunlarının diğer sebepleri arasında:
- Görme problemleri
- Duyu işleme bozuklukları
- Disleksia, bir dil işleme bozukluğu
- Diğer öğrenme bozuklukları
- Beyin hasarı
Çocuğunuzun doktoru yazma güçlüklerinin sebebini belirlemede size yardımcı olabilir.
Peki ya sonuç?
Teknolojiye olan bağlılığımız artsa da, el yazısı erken dönem eğitiminin önemli bir parçası olarak kalmaktadır. İyi bir el yazısı çocuğunuzun okulda ve hayatta başarılı olmasına yardımcı olabilir. Geniş çeşitlilikte beceriler gerektirir, bunların arasında düşünce organizasyonu, konsantrasyon ve motor koordinasyonu vardır. DEHB tüm bu becerileri etkiler.
Çocuğunuzda DEHB olabileceğinden şüpheleniyorsanız, bir doktor randevusu ayarlayın. El yazısında bocalıyorsa, belirli bir tedavi ya da çalışma stratejileri ince motor becerilerinin gelişmesinde yardımcı olabilir. Geliştirilmiş el yazısı becerileri, genel okul performansının iyileşmesine ve özgüveninin artmasına sebep olabilir.
